Nội soi dạ dày là một trong những phương pháp phổ biến trong việc thăm khám và chẩn đoán các bệnh lý liên quan tới dạ dày. Phương pháp này giúp bác sĩ quan sát được những tổn thương bên trong dạ dày một cách chính xác, hiệu quả, an toàn và hạn chế được các biến chứng.
Vậy nội soi dạ dày gồm những quy trình nào, có gây buồn nôn không? Khi khám nội soi cần chuẩn bị gì, cần lưu ý gì? Hãy tham khảo những thông tin dưới đây.
Nội soi dạ dày là gì
Nội soi dạ dày là phương pháp sự dụng một loại thiết bị dạng ống, ở phần đầu có gắn đèn chiếu sáng và camera ghi hình giúp kỹ thuật viên, bác sĩ có thể quan sát tình trạng bên trong dạ dày. Phương pháp nội soi dạ dày cho phép các chuyên gia kiểm tra trực tiếp phần trên của ống tiêu hóa bao gồm thực quản, dạ dày và tá tràng. Ống thăm khoán được đưa vào đường tiêu hóa, đi đến đâu, hình ảnh nội soi sẽ hiển thị lên màn hình đến đó.
Hình ảnh nội soi dạ dày soi cận, rõ nét từng khu vực, giúp các chuyên gia có thể đánh giá và đưa ra nhận định chính xác.
Khi nào cần nội soi dạ dày?
Thông thường bệnh nhân sẽ được thực hiện khám nội soi dạ dày theo chỉ định của bác sĩ hoặc thực hiện khám sức khỏe định kỳ.
Khám nội soi theo chỉ định: qua thăm khám lâm sàng, phát hiện các dấu hiệu bệnh lí nghi vấn người bệnh có khả năng đang mắc các bệnh về dạ dày, bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân thực hiện nội soi dạ dày, để đánh giá tình trạng và đưa ra kết luận chẩn đoán.
Ngoài ra, mọi người có thể thực hiện khám sức khỏe tổng quát định kỳ để phòng bệnh hay kịp thời phát hiện các bệnh lý để có biện pháp điều trị kịp thời. Khám sức khỏe định kỳ hàng năm hay 6 tháng một lần giúp mọi người nắm bắt được tình hình sức khỏe của bản thân, là một biện pháp hiệu quả để kiểm soát các bệnh lý nguy hiểm như ung thư dạ dày.
Các phương pháp nội soi dạ dày
Hiện nay, tại các bệnh viện, phòng khám và các cơ sở khám chữa bệnh khác trên cả nước, nội soi được thực hiện theo ba phương pháp chính sau:
Nội soi qua đường miệng
Để thực hiện nội soi theo cách này, bệnh nhân sẽ được gây tê ở miệng bằng một loại thuốc dạng xịt, cho tác dụng gây tê tạm thời, giúp người bệnh không cảm thấy khó chịu khi bác sĩ thực hiện thủ thuật. Tiếp đến, bác sĩ sẽ sử dụng một ống nội soi rất nhỏ, bắt đầu đi vào từ hầu họng, qua thực quản và đi xuống dạ dày. Đầu ống nội soi được làm từ chất liệu mềm, dễ dàng đi vào ống tiêu hóa mà không gây cảm giác đau rát.
Camera ở đầu ống sẽ ghi lại hình ảnh và bác sĩ có thể quan sát qua màn hình trực tiếp đồng thời đưa ống nội soi vào đường tiêu hóa. Khi nội soi, bệnh nhân không thể nói được nhưng vẫn có thể thở bình thường.
Ưu điểm: Dễ thực hiện, độ chính xác cao, chi phí phải chăng.
Nhược điểm: (ở một số trường hợp) có thể gây ra cảm giác khó chịu, nghẹn thở hoặc buồn nôn. Để thoát khỏi cảm giác này. người bệnh nên hít sâu và thở ra chậm rãi.
Nội soi bằng đường mũi
Khi thực hiện phương pháp này, bệnh nhân sẽ được gây tê ở cả mũi và miệng. Với mũi, bệnh nhân sẽ được sử dụng thuốc gây tê dạng lỏng, được nhỏ giọt. Còn với miệng, bác sĩ sẽ sử dụng thuốc gây tê dạng xịt, để làm mất cảm giác tạm thời vùng họng.
Nội soi bằng đường mũi, ống nội soi được luồn qua mũi, đi xuống họng. Thông thường, bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân thực hiện phản xạ nuốt để ống nội soi đi xuống thực quản dễ dàng hơn. Sau đó, ống nội soi tiếp tục được đưa xuống thực quản, dạ dày, tá tràng, bất kỳ dấu hiệu bất thường nào sẽ được ghi lại hình ảnh, được bác sĩ quan sát và đánh giá.
Ưu điểm
- Giảm thiểu sự khó chịu, không tạo cảm giác buồn nôn, ói mửa trong khi nội soi.
- Ống nội soi không đi qua miệng, nên người bệnh có thể nói chuyện với bác sĩ trong quá trình thực hiện nội soi.
- Tính an toàn khá cao, vì phương pháp nội soi dạ dày này không sử dụng thuốc gây mê. Vì vậy, không ảnh hưởng đến hệ thần kinh và cũng không gây ra những biến đổi về huyết áp hay nhịp tim.
- Thời gian thực hiện nhanh chóng, tổng thời gian cả quá trình chuẩn bị chỉ mất khoảng 15 phút.
Nhược điểm
- Không thực hiện được với những bệnh nhân gặp phải các vấn đề như hẹp khe mũi hoặc dị dạng vách ngăn mũi.
- Có thể gây chảy máu mũi hoặc đau mũi khi rút ống nội soi.
Nội soi gây mê
Về đường đi của ống nội soi, ở phương pháp này không có gì khác biệt so với nội soi qua đường miệng. Nhưng, trong quá trình thực hiện bệnh nhân sẽ được gây mê hoàn toàn, không nhận biết được bác sĩ đang thực hiện thủ thuật.
Thông thường, bác sĩ không khuyến cáo bệnh nhân lạm dụng biện pháp này. Chỉ những bệnh nhân có tâm lý sợ hãi quá độ, không thể thực hiện nội soi, bác sĩ sẽ cho phép thực hiện nội soi gây mê.
Ưu điểm:
- Bệnh nhân không cảm thấy đau, hay khó chịu khi ống nội soi bắt đầu đi vào ống tiêu hóa.
- Ngăn chặn các phản ứng thái quá có thể xảy ra như giãy giụa, giật ống soi khi bệnh nhân cảm thấy khó chịu.
Nhược điểm:
- Chi phí cao,
- Quy trình thực hiện phức tạp vì cần sự hỗ trợ của bác sĩ gây mê. Ngoài ra, bệnh nhân còn phải thực hiện một số xét nghiệm theo chỉ định của bác sĩ trước khi được tiến hành nội soi. Do đó, thời gian hoàn thành nội soi dạ dày theo cách gây mê này cũng lâu hơn.
- Một số phản ứng không mong muốn có thể xảy ra: bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi, buồn ngủ sau khi dùng thuốc mê…cần phải theo dõi sát sao.
Các dụng cụ được sử dụng trong quá trình nội soi đều được làm sạch và khử khuẩn theo quy trình nghiêm ngặt để tránh và ngăn chặn nguy cơ truyền nhiễm vi khuẩn Hp hay các bệnh truyền nhiễm tiềm ẩn khác.
Quy trình nội soi dạ dày
Lưu ý trước khi nội soi dạ dày
Đầu tiên, bác sĩ sẽ tìm hiểu tiền sử bệnh lý của bệnh nhân, các loại thuốc mà người bệnh đang sử dụng. Người bệnh cần thông báo đầy đủ thông tin, đặc biệt các loại thuốc đang sử dụng hiện tại, bao gồm các loại thực phẩm chức năng. Những thông tin này giúp bác sĩ tránh được những phản ứng thuốc không mong muốn có thể xảy ra.
Ký giấy chấp thuận: giấy chấp thuận cung cấp những thông tin về quy trình thực hiện nội soi, những cam kết từ phía bệnh nhân và sự đảm bảo từ phía cơ sở khám chữa bệnh. Giấy chấp thuận giúp người bệnh hiểu và nắm bắt được những rủi ro tiềm ẩn có thể xảy ra. Vì vậy, nếu bệnh nhân đồng ý, họ cần ký vào giấy chấp thuận này.
Trước khi nội soi dạ dày có được ăn không?
Tiếp đến, bác sĩ sẽ lưu ý cho bệnh nhân những việc cần thực hiện trước khi làm nội soi dạ dày, bao gồm:
- Không ăn hay uống trong vòng 4 – 8 giờ trước khi nội soi. Việc này sẽ giúp dạ dày sạch, dễ dàng quan sát và giảm thiểu nguy cơ bệnh nhân nôn ói trong quá trình làm thủ thuật.
- Lưu ý một số loại thuốc không được sử dụng như thuốc chống đông – trong khoảng thời gian vài ngày trước khi nội soi, người bệnh cần dừng sử dụng thuốc này, nếu không sẽ phải đối mặt với nguy cơ cao bị xuất huyết khi cần làm một số kỹ thuật lúc nội soi.
Người bị tiểu đường hay huyết áp cao sẽ có lưu ý kỹ càng, chi tiết hơn, nên hỏi rõ thông tin từ bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể, đảm bảo an toàn,
Thực hiện nội soi dạ dày
Gây mê, gây tê
Với trường hợp gây tê, bênh nhân sẽ được xịt thuốc hoặc nhỏ thuốc vào mũi hoặc miệng, để gây tê tạm thời, giảm cảm giác khó chịu.
Với trường hợp gây mê, sẽ có một kíp bác sĩ đảm nhận việc thực hiện công đoạn gây mê. Sau khi hoàn thành, bác sĩ nội soi sẽ thực hiện thủ thuật kiểm tra dạ dày. Thông thường, thuốc gây mê được truyền qua tĩnh mạch.
Thủ thuật nội soi dạ dày
- Tư thế: bệnh nhân nằm nghiêng bên trái.
- Lắp đặt thiết bị theo dõi trên người bệnh nhân bao gồm thiết bị theo dõi nhịp thở, huyết áp và nhịp tim.
- Bác sĩ thực hiện đưa ống nội soi vào ống tiêu hóa của bệnh nhân. Tiến trình được thực hiện từ từ đi vào thực quản, dạ dày và tá tràng, ghi lại hình ảnh của các tế bào niêm mạc… và hình ảnh của những vùng bị tổn thương để bác sĩ đánh giá và chẩn đoán bệnh lý.
- Kỹ thuật bơm không khí nhẹ nhàng vào thực quản có thể được thực hiện để làm căng phồng ống tiêu hóa, cho phép ống nội soi di chuyển dễ dàng hơn và giúp bác sĩ quan sát các nếp gấp ống tiêu hóa một cách chính xác, rõ nét. Tuy nhiên, bơm không khí vào có thể gây cảm giác căng tức, đầy hơi, khó chịu.
- Khi phát hiện những điểm bất thường như polip, xuất huyết…. bác sĩ có thể đưa thêm các dụng cụ vào để lấy sinh thiết hay cắt polip (nếu cần)…
- Khi hoàn thành quá trình nội soi, ống nội soi sẽ được rút ra khỏi miệng hay mũi
Phục hồi sau nội soi dạ dày
Triệu chứng sau nội soi dạ dày
Nếu nội soi gây mê, sau khi hoàn thành, bệnh nhân sẽ được chuyển sang phòng hồi tỉnh để nghỉ ngơi và theo dõi vài giờ sau đó. Khi thuốc mê hết tác dụng hoàn toàn, người bệnh sẽ được về nhà.
Một số triệu chứng người bệnh sẽ gặp phải sau khi làm thủ thuật nội soi dạ dày như đầy hơi, tức bụng, quặn bụng hay rát họng. Đây là những triệu chứng thường gặp và sẽ hết từ từ trong vài ngày sau đó.
Sau nội soi, người bệnh có thể ăn uống lại bình thường.
Lưu ý sau nội soi dạ dày
Không có phương pháp nào là an toàn tuyệt đối. Vì vậy, để đảm bảo sức khỏe bản thân, sau khi làm nội soi dạ dày, nếu người bệnh gặp phải các triệu chứng như sốt, đau tức ngực, khó thở, đi ngoài phân đen hoặc sậm màu, khó nuốt, đau quặn bụng và đau liên tục, nôn mửa. Các triệu chứng xảy ra thường xuyên nhiều lần trong ngày và không thuyên giảm, lúc này người bệnh cần đến các cơ sở y tế để được khám và chẩn đoán kịp thời.
Những ai nên và không nên nội soi dạ dày
Đối tượng nên nội soi dạ dày
- Người thường gặp phải các triệu chứng bất thường cảnh báo các bệnh lý liên quan đến dạ dày như: đau vùng ngực, đau thượng vị, buồn nôn, nôn, ợ hơi, khó tiêu, đi phân đen, đi ngoài ra máu…
- Người bị bệnh dạ dày mãn tính.
- Người có dấu hiệu bệnh lý (như trên) và có người thân bị bệnh dạ dày.
Đối tượng không nên nội soi dạ dày
Những người bị suy tim hay thiếu máu cơ tim, nhồi máu cơ tim, chứng bệnh suy hô hấp, các trường hợp bỏng do uống axit, thủng dạ dày hoặc thủng ống tiêu hóa, mắc các bệnh tâm thần không phối hợp không nên làm nội soi dạ dày.
Giá nội soi dạ dày
Chi phí thực hiện nội soi dạ dày sẽ khác nhau và có sự chênh lệch tùy thuộc vào cơ sở thực hiện và phụ thuộc vào phương thức thực hiện nội soi. Thông thường, các bệnh viện tư sẽ có chi phí thực hiện nội soi cao hơn nhiều so với đơn vị khám chữa bệnh thuộc quản lý của nhà nước.
- Bệnh viện công: từ 250.000 VNĐ – 900.000 VNĐ.
- Bệnh viện tư: từ 600.000 VNĐ – 1.400.000 VNĐ.
Trong đó, nội soi gây mê là phương pháp tốn nhiều chi phí nhất, mất nhiều thời gian nhất.
Kết luận
Với những thông tin trong bài viết trên, hy vọng các bạn đã hiểu rõ hơn về nội soi dạ dày, tác dụng cũng như phương pháp nội soi dạ dày. Đồng thời có thể tự trả lời câu hỏi nội soi dạ dày có đau không, khi nào cần nội soi dạ dày? Nếu có thắc mắc gì về nội soi dạ dày hoặc cần được tư vấn về các triệu chứng bệnh dạ dày hãy liên hệ với Vitos qua hotline: 0972.261.222 để nhận được tư vấn của các chuyên gia dạ dày đầu ngành.
